Hội An được công nhận là di sản văn hóa thế giới nhưng đi tìm để hiểu cái khái niệm văn hóa Hội An được hình thành như thế nào, rõ ràng là không đơn giản. Cha ông nơi Phố cổ này chỉ biết làm ăn, xây dựng nên những căn nhà, lớp phố, mong muốn có được một cuộc sống đủ đầy. Nhưng rồi cái tên Hội An không chỉ “nổi danh” trong nước mà ngày càng được bạn bè quốc tế biết đến và đã được gắn cho rất nhiều danh hiệu mang tầm vóc quốc tế. Phải chăng người ta đã tìm thấy một cái gì đó rất “Hội An” mà không nơi nào có được!?
Sông Hoài – Hội An được bình chọn là một trong 10 kênh đào đẹp nhất thế giới.
Bắt đầu từ năm 2005, Báo “Sài Gòn tiếp thị” đã tổ chức bình chọn và Hội An được đánh giá là điểm du lịch được hài lòng. Năm 2008, Tạp chí Nation Geographic (Mỹ) xếp hạng TP này là một trong 110 điểm đến có giá trị lịch sử trên thế giới dựa vào các tiêu chí: cân bằng môi trường, sinh thái, sự toàn vẹn về mặt văn hóa và xã hội, điều kiện của công trình và điểm khảo cổ lịch sử, yếu tố hấp dẫn thẩm mỹ, chất lượng quản lý du lịch và viễn cảnh tương lai.
Cùng với đó là hàng loạt các danh hiệu khác: 5 trong 10 điểm du lịch tốt nhất Châu Á (tháng 6-2013- Website Trip Advisor, Thành phố du lịch hấp dẫn nhất thế giới; 31-1-2013- Tạp chí du lịch Wanderlust- Anh bình chọn); Hội An- điểm đến đặc sắc và thu hút khách du lịch nhất Việt Nam (tháng 10-2013- tạp chí Huffington- Mỹ bình chọn); Hội An- thành phố du lịch được yêu thích thứ 2 ở Châu Á (tháng 10-2013- tạp chí Condé Nast Traveller- Mỹ công bố kết quả của 80 nghìn lượt độc giả); Hội An- thành phố cảnh quan Châu Á (tháng 10-2013- kết quả cuộc họp tổng kết về danh hiệu thành phố Châu Á có cảnh quan đẹp được tổ chức tại Trung Quốc); Hội An- Một trong các thành phố du lịch bụi rẻ nhất Châu Á (tháng 1-2014- Website du lịch priceoftravel.com bình chọn); Hội An- một trong những thành phố lãng mạn nhất thế giới (tháng 2-2014, tạp chí Indiatimes- Ấn Độ công nhận)…
Và rất nhiều danh hiệu khác như: níu chân du khách, top 50 thành phố nên đến một lần trong đời, 10 điểm đến lãng mạn nhất để “hẹn hò”, thành phố tuyệt vời xe đạp… Trong đó, tiêu chí lãng mạn nhất thế giới của Hội An đã được tạp chí Indiatimes miêu tả, đây là một thành phố cảng thế kỷ XV, mang nét duyên dáng, hoài niệm của thế giới cũ cùng với sự hấp dẫn của thế giới mới dưới hình thức của các bãi biển và khu nghỉ mát tuyệt đẹp, rất phù hợp cho các cặp tình nhân. Vào đêm rằm hàng tháng, toàn thành phố sẽ tắt tất cả các ánh sáng đèn điện và đắm mình trong ánh sáng dịu dàng của hàng ngàn chiếc đèn lồng lụa với đa dạng màu sắc và kích cỡ. Thật lãng mạn nếu những cặp tình nhân được thả mình trong không gian cổ kính lãng mạn của phố cổ Hội An dưới ánh đèn lồng.
Với danh hiệu thành phố đáng để hẹn hò nhất thế giới, các chuyên gia du lịch của Luxeinacity đánh giá: Hội An không phải là một điểm đến hoa mỹ, nơi đây rất giản đơn và thân thiện vốn như tên gọi, nghĩa là điểm gặp gỡ yên bình. Đó là lý do tại sao du khách cảm thấy thư thái khi đến Hội An du lịch. Những con đường cổ nhỏ hẹp dẫn đến văn hóa truyền thống đằng sau những khu vườn, những ngôi nhà cổ là một điểm hẹn đặc biệt cho các lứa đôi. Phố cổ ban đêm với vẻ đẹp lung linh, huyền ảo cùng ánh sáng ấm áp của hàng trăm đèn lồng lụa, nhất là vào đêm rằm, phố cổ nhỏ xinh được thắp sáng bằng những ánh đèn đầy màu sắc diệu kỳ, một phông nền tuyệt đẹp trong đêm cho kỳ trăng mật…
Hội An đẹp đến nhường vậy, nhưng chẳng ai thực sự định nghĩa được cái gốc tích văn hóa nào làm nên vẻ đẹp “không định nghĩa” của phố cổ. Ông Nguyễn Sự, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Hội An tâm sự: “chúng ta đã nói nhiều đến di sản văn hóa Hội An dưới góc độ tầm vóc của các danh hiệu được tôn vinh. Nhưng di sản có từ đâu? Ai đã làm nên di sản? Nghiền ngẫm lại, thấm thía một điều rằng, khi làm nên những ngôi nhà, nếp phố, làng quê…, ông cha chúng ta chỉ nghĩ đến nhu cầu tạo dựng nên cuộc sống cho bản thân mình, gia đình mình và cho cả cộng đồng chứ không ai nghĩ rồi sẽ được tôn vinh một danh hiệu nào đó”.
Không phải chờ đến khi được vinh danh bằng các danh hiệu này mà chính bao thế hệ con người Hội An cách đây nửa nghìn năm cho đến bây giờ đã biết tạo dựng nên di sản và giữ gìn di sản không chỉ là khu phố cổ mà tận ngõ ngách các làng quê, thôn xóm, ở trong từng cuộc sống, nếp sống, cách ứng xử hằng ngày, trong đời sống tín ngưỡng và tâm linh. Nhưng chính con người Hội An mới là vai trò chủ thể, là bộ phận tích hợp nên văn hóa Hội An.
Con người Hội An có đầy đủ những tố chất tốt đẹp về bản lĩnh, đạo đức, lối sống, tình cảm và năng lực trí tuệ để trở thành chủ nhân, là trái tim, khối óc của văn hóa Hội An. Vì vậy, phải tôn vinh những giá trị đích thực của con người Hội An, khơi dậy lòng tự hào và ý thức tự trọng, những yếu tố tốt đẹp, khuyến thiện. Có như vậy, những danh hiệu nó sẽ tự đến khi văn hóa Hội An được những con người nơi đây gìn giữ và phát huy.
Theo Công An Nhân Dân